Son dönemde Türkiye'de popülerleşen "yapay zeka sevgili" uygulamaları, uzmanları endişelendiriyor. Veri gizliliği ihlallerinden duygusal bağımlılığa kadar uzanan riskler, bu uygulamaların kullanımının artmasıyla birlikte daha da belirgin hale geliyor.

Kişiselleştirilmiş Sanal İlişkiler

Kullanıcılar, bu uygulamalar aracılığıyla kendilerine benzer sanal avatarlar oluşturabiliyor. Saç rengi, göz rengi, boy, kilo, giyim tarzı ve hatta ses tonu gibi fiziksel özellikleri kişiselleştirmenin yanı sıra, avatarın ilgi alanları, hobileri, dünya görüşü ve mizah anlayışı da belirlenebiliyor. Bazı kullanıcılar, eski eşlerinin veya sevgililerinin özelliklerini avatarlarına tanımlıyor. Yapay zeka, kullanıcıların duygu ve beklentilerini analiz ederek kişiye özel yanıtlar veriyor ve zamanla insan benzeri etkileşimler kurmaya çalışıyor. Sesli görüşme, mesajlaşma ve görüntülü iletişim seçenekleriyle sunulan bu etkileşimler, güçlü duygusal bağlar oluşturmayı hedefliyor. Uygulamalar, kullanıcının aktif olarak soru sormasına bile gerek kalmadan, "Canım sıkıldı," veya "Benimle ilgilenir misin?" gibi mesajlar göndererek sürekli iletişim halinde kalmayı amaçlıyor. Bu durum, kullanıcıların sanal dünyaya bağımlı hale gelme riskini artırıyor. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan bir olayda, bir gencin yapay zeka sevgilisine olan aşırı bağlılığı, intiharına yol açmıştı.

Veri Gizliliği ve Psikolojik Bağımlılık Tehlikesi

Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Danışma Kurulu Üyesi Dinçer Karaca, bu uygulamaların ciddi riskler taşıdığını vurguluyor. Kullanıcılar, yapay zeka sevgilileriyle duygusal bağ kurarken, en özel bilgilerini de bu uygulamalarla paylaşıyor. Bu durum, veri gizliliği ihlallerine yol açabilecek ciddi bir güvenlik açığı oluşturuyor. Ayrıca, bu uygulamaların duygusal bağımlılık yaratma potansiyeli de oldukça yüksek. İstatistiklere göre, bu uygulamaları kullananların yüzde 60'ı kadın. Bu durum, uygulamanın sosyal açıdan daha hassas gruplar üzerindeki etkilerini de göz önüne seriyor. Karaca, kullanıcıların özellikle veri gizliliği ve psikolojik bağımlılık konularında dikkatli olmaları gerektiğini belirtiyor. Otizm gibi bazı özel durumlar yaşayan bireyler için risklerin daha yüksek olabileceği vurgulanıyor.

Türkiye'deki Yaygınlık ve Uzman Görüşleri

Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, Türkiye'de yapay zeka sevgili uygulamalarının kullanımının hızla arttığını ve 250 bin civarında aktif kullanıcının bulunduğunu tahmin ediyor. Sağıroğlu, bu uygulamaların insan etkileşiminin azaldığı günümüz dünyasında, insanların sosyal açlığını gidermeye yönelik bir araç olarak kullanıldığını belirtiyor. Ancak bu durumun beraberinde, kişilerin duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını kontrol etme ve manipüle etme riskini de beraberinde getirdiğini vurguluyor. Psikolog Bilge Kılınçkaya ise, bazı bireylerin onay ihtiyacını gidermek için yapay zeka sevgili uygulamalarına yöneldiğini belirtiyor. Ancak uygulamanın uzun süreli kullanımı, sosyal izolasyon, bağımlılık ve gerçeklikten kopma gibi sorunlara yol açabileceğini uyarıyor. Özellikle ergenler, yalnızlık çekenler, depresyonda olanlar ve sosyal izolasyonda olan bireyler için risk daha yüksek. Bu nedenle, bu uygulamaları kullanan kişilerin, olası sorunlarla başa çıkmak için bir uzmana danışmaları öneriliyor.